Dancing Köçek with a tambourine.
Photograph, late 19th c.
Private collection.
Η περίπτωση των χορευτών köçek, υπήρξε μία από τις αξιοσημείωτες εκδηλώσεις της κουλτούρας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι Köçek, ήταν συνήθως πολύ όμορφοι νεαροί άντρες χορευτές rakkas, ντυμένοι με γυναικεία ρούχα και με θηλυπρεπή συμπεριφορά που εργάζονταν είτε ως διασκεδαστές, είτε εξασκούσαν σεξουαλική εργασία.
Οι Köçek, ήταν συνήθως παιδιά μη μουσουλμάνων που ζούσαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, με εθνικότητες να ποικίλουν ανάμεσα στους Αλβανούς, Σλάβους, Αρμένιους, Εβραίους, Ρομά, Μολδαβούς, αλλά και Έλληνες. Μάλιστα ήταν απαγορευμένο για τους μουσουλμάνους και πέραν της ηθικής του Ισλάμ.
Ετυμολογικά προέρχεται από την περσική λέξη kuchak, που σημαίνει μικρός, νέος, ενώ οι πιο πολλές αναφορές τους φέρουν ανάμεσα στον 17ο και 19ο αιώνα, σε Οθωμανικά παλάτια και χαρέμια, στην Ανατολία και στα Βαλκάνια, συχνά με την υποστήριξη των Σουλτάνων.
Εκπαιδεύονταν από την ηλικία των έξι με επτά ετών και η εξάσκησή τους κρατούσε περίπου έξι χρόνια, δηλαδή στην ηλικία περίπου των 12 ετών ξεκινούσαν να εργάζονται. Η καριέρα τους στον χορό κρατούσε έως τα 25-30 τους χρόνια, που θα έπρεπε να παντρευτούν και να γίνουν με τη σειρά τους εκπαιδευτές. Μάλιστα οργανώνονταν σε εταιρίες που ονομάζονταν kol - στα μέσα του 17ου αιώνα υπήρχαν περίπου δώδεκα τέτοιες εταιρίες που απασχολούσαν περίπου 250 χορευτές.
Ο ερωτικός τους χορός, γνωστός ως Köçek oyunu, είχε στοιχεία αραβικών, ασσυριακών, ελληνικών και κουρδικών χορών. Η μουσική που τους πλαισίωνε ονομαζόταν köçekce. Ήταν ένα μίγμα μουσικής των Σούφι, Βαλκανικών και κλασσικών επιρροών της Ανατολίας. Κύριο συστατικό της μουσικής τα κρουστά που ονομάζονταν davul-köçek (davul, ήταν ένα μεγάλο τύμπανο).
Seductively dressed köçeks
(Turkish dancing boys), at a fair,
dancing and playing a type
of cymbals.
Miniature from the Surname-i Vehbi,
an 18th century work.
Οι köçek κρίνονταν όχι μόνο για τις χορευτικές τους ικανότητες, αλλά και για την δεινότητά τους στα κρουστά και ειδικά σε έναν τύπο καστανιέτες που ονομαζόταν çarpare και τα οποία αργότερα αντικαταστάθηκαν με μεταλλικά κύμβαλα που ονομάζονταν Zils. Συνοδεύονταν από μία τετραμελή ή πενταμελή ορχήστρα με κύριο όργανο εκτός των κρουστών το λαούτο, ενώ υπήρχαν και δύο τραγουδιστές. Χόρευαν συνήθως σε γάμους, γιορτές, αλλά και για την ευχαρίστηση των σουλτάνων και της αριστοκρατίας.
Οι νεαροί χορευτές συνήθως φορούσαν έντονο μέηκ-απ, έκαναν κότσο τα μαλλιά τους, φορούσαν μακριά φουστάνια μαύρα ή κόκκινα, βελούδινα καπέλα στολισμένα με νομίσματα, κοσμήματα και χρυσό. Χόρευαν με έναν "αισθησιακό, και θηλυκό τρόπο", ενώ ήταν πάντα διαθέσιμοι σε σεξουαλικές υπηρεσίες, οπωσδήποτε όμως με τον παθητικό ρόλο.
Υπάρχουν πολλές καταγραφές γι' αυτούς, με περισσότερες στην Κωνσταντινούπολη του 18ου αιώνα διάσημων χορευτών, ενός Benli Ali (Ρομά), Afet (Κροάτη), Kucuk (Αρμένιου) και ενός Παντελή (Έλληνα). Αρκετούς εξ αυτών, τους πιο γνωστούς έπρεπε κάποιος να τους "κλείσει" μία βδομάδα πιο πριν, σε πολύ υψηλό κόστος. Αρκετοί δέ δυτικοί επισκέπτες αρέσκονταν να παρακολουθούν τον χορό τους - αναφέρεται και ο Λόρδος Βύρων ανάμεσά τους.
Παρ' ότι δεν ήταν αποδεκτό να γίνονται χορευτές μουσουλμάνοι, οι köçek απολάμβαναν ιδιαίτερης εκτίμησης και γνωστοί οθωμανοί ποιητές όπως ο Fazyl bin Tahir Enderuni τους αφιέρωσε ποιήματά του, και γνωστοί μουσικοί όπως ο Hammamizade İsmail Dede Efendi συνέθεσε έργα του γι' αυτούς. Αρκετά κέντρα διασκέδασης και ταβέρνες προσλάμβαναν köçeks, που χόρευαν ανάμεσα στους παρευρισκόμενους, προκαλώντας τους σεξουαλικά, ενώ υπήρχαν και πολλές φορές καυγάδες για το ποιός θα απολαύσει τα θέλγητρά τους. Αυτό συνέβαινε αρκετά συχνά, και προκάλεσε την αντίδραση του Σουλτάνου Abd-ul-Mejid του 1ου που απαγόρευσε τον χορό τους το 1856 και αρκετοί εξ αυτών αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την χώρα και να φύγουν για την Αίγυπτο ή αλλού. Αυτό συνεχίστηκε και από τους `Abdu'l-`Aziz (1861-1876) και Sultan Abdul Hamid II (1876-1908) - οι köçek έχασαν την υποστήριξή τους από τους Σουλτάνους και την αριστοκρατία και σταδιακά εξαφανίστηκαν.
Ωστόσο επιβίωσαν κάποιοι άλλοι χορευτές που ονομάστηκαν tavşan oğlan (μεταφράζεται ως 'αγόρια κουνελάκια'), για τους οποίους έχουμε πιο πολλές καταγραφές στα νησιά του Αιγαίου και στον Μαρμαρά.
Το στυλ στον χορό τους όμως ενέπνευσε και σύγχρονους Τούρκους μουσικούς όπως τον Ulvi Cemal Erkin (1906-1972), με πιο γνωστό του έργο το Köçekçe, το 1943, το οποίο παρουσιάστηκε τότε από την Προεδρική Ορχήστρα της Τουρκίας. Γενικότερα, η μουσική που συνόδευε τον χορό τους απαντάται πιο πολύ πλέον και είναι δημοφιλής στο Κόσσοβο, στην Αλβανία και στην ΠΓΔΜ.
Με το θέμα αυτό παρουσιάστηκε η ταινία Kocek (1975), σε σκηνοθεσία Nejat Saydam. Είναι ίσως μία από τις πρώτες τουρκικές ταινίες με θέμα την ομοφυλοφιλία και την έκφραση του φύλου.
φωτογραφίες: http://www.gay-art-history.org/.]
Μετάφραση - Επιμέλεια για το transs.gr : Αφροδίτη Παπαγεωργίου και Ντέζη Μ.
Πηγή : © Transs.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου