Σάββατο 2 Αυγούστου 2008

Το όπλο των Μασάι κατά του AIDS


Οταν η Ολυμπιακή Φλόγα πέρασε από την Τανζανία τον Απρίλη δεν δυσκολεύτηκε να βρει τον δρόμο της στα πλημμυρισμένα περίχωρα του Νταρ Ες Σαλάμ. Μακάρι το ίδιο εύκολα να βρει τον δρόμο της και η ελπίδα


Μια καλύβα στο «πουθενά», που προσδιορίζεται στο χωριό Νγκαρενανίκι, έξω από την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Τανζανίας, ένα αυτοσχέδιο κρεβάτι και μερικές φούντες από βότανα που ξεραίνονται στη ζέστη δεν είναι ό,τι ακριβώς εννοούμε συνήθως ως «ιατρείο». Ούτε φυσικά ο φύλαρχος Elias, ντυμένος σε πολύχρωμα μεταξωτά, με τα τεράστια σκουλαρίκια και το βαμμένο πρόσωπο, που διαβεβαιώνει σε μια διάλεκτο των σουαχίλι ότι μπορεί να θεραπεύσει την ελονοσία, τον διαβήτη, το άσθμα, τον καρκίνο και το AIDS, μπορεί με την πρώτη ματιά να είναι πειστικός. Η πραγματικότητα όμως μπορεί πολλές φορές να ξεπερνά τη φαντασία...

Ανδρες, γυναίκες, παιδιά φθάνουν παρ' όλ' αυτά από πολύ μακριά, τις περισσότερες φορές με τα πόδια, αναζητώντας μια ευκαιρία να αντιμετωπιστεί το πρόβλημά τους και απευθύνονται σε κάποιον από τους «παραδοσιακούς γιατρούς», όπως χαρακτηρίστηκαν επισήμως από το τανζανικό κράτος το 2002, οπότε και έλαβαν άδεια εξάσκησης επαγγέλματος υπό το φως του ήλιου!

Μια θεραπεία για τον καρκίνο ή το AIDS μπορεί πράγματι να κρύβεται σε κάποια βότανα. Ο θεός του Ze-Elias και η συνείδησή του μπορεί να ξέρουν στην πραγματικότητα. Πάντως η Τανζανία είναι ούτως ή άλλως μια χώρα όπου η παράδοση και ο εκσυγχρονισμός συνυπάρχουν υπό καθεστώς αμοιβαίου σεβασμού. Οπου, επίσης, περίπου 120 διαφορετικές φυλές με καμιά δεκαριά διαφορετικές θρησκείες αφήνουν περιθώρια να ευδοκιμήσει μια ειρηνική προεδρική δημοκρατία, στην οποία μάλιστα οι παραδοσιακοί φύλαρχοι-πολέμαρχοι και η... σύγχρονη ιατρική συνεργάζονται για τη βελτίωση του επιπέδου του εθνικού συστήματος υγείας, «ανταλλάσσοντας» ασθενείς για διάγνωση και θεραπεία.

«Πρέπει να πηγαίνω», δικαιολογείται ο Elias μπροστά στα έκθαμβα μάτια της δημοσιογράφου της «Repubblica», που έφτασε μέχρις εκεί για να καλύψει το θέμα της και ο φύλαρχος δείχνει με το χέρι του μακριά, σε ένα σημείο πίσω από το βουνό Μερού. Κάπου εκεί, μέσα σε ένα τροπικό δάσος, βρίσκεται το χωριό Νγκονγκονγκάρε. Εκεί -ναι, εκεί ακριβώς- Ιταλοί ερευνητές έχουν στήσει ένα ολόκληρο εργαστήριο σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα, πανεπιστήμια και την κυβέρνηση της Τανζανίας. Ποιο είναι το αντικείμενό τους; Να καταγράψουν και να παρακολουθήσουν, προτού αναλύσουν, τη χρήση φυτών που χρησιμοποιούν οι ντόπιοι «πρακτικοί» στην ουσία γιατροί και στη συνέχεια να διερευνήσουν τις δυνατότητες καλλιέργειας των φυτών αυτών που σήμερα οι Μασάι συλλέγουν περπατώντας χιλιόμετρα μακριά μέσα στο δάσος.

Ο Elias είναι ένας από τους πέντε ειδήμονες που επέλεξε το ιταλικό υπουργείο Εξωτερικών για μια συνεργασία που προωθείται μέσω της CINS (Cooperazione Italiana Nord Sud) και της AAF (Associazione Africa Futura). Μαζί τους είναι ο Leizar, ένας άλλος Μασάι, και τρεις γυναίκες, οι: Mama Mathilia, Mama Lucy και Mama Fatume, διάσημη στα νοσοκομεία της Τανζανίας για τη συνταγή της από 41 διαφορετικά βότανα που βοηθούν στην αντιμετώπιση του AIDS.

Κάποιοι επιμένουν ότι κάπου εκεί μέσα στην πυκνή βλάστηση του Νγκονγκονγκάρε κρύβονται πολύ περισσότερα από μια μικρή επιχείρηση και οι πιο αισιόδοξοι διαβλέπουν μια λύση για τα μεγαλύτερα προβλήματα της Αφρικής.

«Προτού παρακολουθήσω μια σειρά από τεστ, ήμουν πολύ δύσπιστος για την ικανότητα αυτών των παραδοσιακών γιατρών, αλλά με έκαναν να αναγνωρίσω τόσο τις διαγνωστικές τους ικανότητες όσο και τις θεραπευτικές», εξηγεί ο γιατρός Γιοσίχ Ταγιάλι που διδάσκει και στο πανεπιστήμιο της Αρούσα. «Πολλοί από τους θεραπευτές είναι αναλφάβητοι αλλά έχουν πολύ γερές γνώσεις ανατομίας και φυσιολογίας. Το εντυπωσιακό είναι δε πως μπορούν να κάνουν διαγνώσεις για σύνθετες ασθένειες, όπως για κάποιες μορφές καρκίνου. Ακόμη και στα νοσοκομεία κάποιοι συμβουλεύουν τους ασθενείς να απευθυνθούν και σε πρακτικούς γιατρούς. Είναι μια πρακτική που δεν είναι φυσικά η επίσημη, αλλά είναι πολύ διαδεδομένη».

Ο δρ Ταγιάλι μελετά την περίπτωση δύο οροθετικών που απευθύνθηκαν στη Mama Fatume λίγο αφότου διαγνώστηκαν με τη νόσο. Μέσα σε τρεις μήνες ο ιός υποχώρησε, οι δείκτες της ανοσοποιητικής κατάστασης των ασθενών ανέβηκαν από το 400 στο 750 και τώρα ο ιός είναι μη ανιχνεύσιμος και τα δύο άτομα έχουν μια φυσιολογική ζωή.

«Αν πεθάνω θα πάρω μαζί μου όσα ξέρω», λέει η Mama Fatume, «αλλά κι αν φανερώσω τα μυστικά μου θα χάσω τη δουλειά μου. Δεν μπορώ λοιπόν να αποφασίσω τι να κάνω. Για την ώρα έχω διαλέξει μια μέση λύση. Δεν έχω εμπιστευτεί τη συνταγή μου στο πανεπιστήμιο του Νταρ Ες Σαλάμ που μου τη ζητά εδώ και χρόνια για αναλύσεις. Την έδωσα όμως στους Ιταλούς, που μου έδωσαν και υπέγραψα χαρτιά που λένε πως αν από τα φυτά μου φτιαχτεί ένα φάρμακο, θα πάρω πολλά λεφτά και κανένας δεν θα μπορεί να κλέψει τη συνταγή μου και θα μπορώ και να συνεχίσω να δουλεύω». Τα πράγματα για εκείνη μπορεί να είναι τόσο απλά.

Για το φιλόδοξο πρόγραμμα έχουν δαπανηθεί δύο εκατομμύρια ευρώ. Πέρα όμως από κουλτούρες και συγκυρίες είναι αλήθεια ότι σήμερα τα οικονομικά αποτελέσματα μιας επιστημονικής έρευνας μπορεί να προσφέρουν μεγάλες ευκαιρίες για όλους! *





Επιμέλεια: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΖΑΒΑΡΑ javara@enet.gr


Πηγή : ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ - ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 23/07/2008



Δεν υπάρχουν σχόλια: